Lý do Nhật Bản chậm trễ tiêm vaccine COVID-19 dù Thế vận hội sắp diễn ra

Biểu tượng của thế vận hội Olympic tại Tokyo, Nhật Bản. Ảnh: AFP/TTXVN

Tuy nhiên, theo kênh CNN (Mỹ), quốc gia này chỉ bắt đầu tiêm vaccine Pfizer/BioNTech cho 126 triệu dân vào tuần trước, hơn 2 tháng sau khi vaccine này được triển khai tiêm chủng ở các nước lớn khác, như Mỹ và Anh.

Theo số liệu từ Đại học Johns Hopkins, kể từ khi triển khai chương trình tiêm chủng vào đầu tháng 12/2020 cho đến nay, Mỹ đã cung cấp hơn 68 triệu liều vaccine.

Tại Nhật Bản, mới có khoảng 18.000 liều vaccine đã được phân phối cho người dân, theo chính phủ nước này.

Tỉ lệ mắc COVID-19 của Nhật Bản không cao như Mỹ hay Anh. Nhưng trong những tháng gần đây, hệ thống y tế của nước này đã phải hứng chịu làn sóng lây nhiễm tồi tệ nhất kể từ khi đại dịch bùng phát, với hàng trăm ca nhiễm virus SARS-CoV-2 được ghi nhận hàng ngày.

Trong bối cảnh này, Thủ tướng Yoshihide Suga đang phải chịu áp lực giảm thiểu tình trạng lây lan trước khi Nhật Bản chào đón bạn bè quốc tế tham dự Thế vận hội mùa hè.

Giống như Mỹ, Nhật Bản đang sử dụng vaccine Pfizer/BioNTech như một phần của chương trình tiêm chủng. Tuy nhiên, các cơ quan quản lý Nhật Bản đã phải mất thêm 2 tháng để phê duyệt việc sử dụng loại vaccine này.

Chính phủ cho biết họ đã vô cùng thận trọng. Sau hàng loạt các vụ bê bối vaccine kéo dài 50 năm, Nhật Bản là một trong những quốc gia có tỉ lệ tin tưởng vào vaccine thấp nhất trên thế giới. Chính vì vậy, để có được niềm tin sau sự hoài nghi của người dân là một điều vô cùng quan trọng.

Quyết định phê duyệt vaccine chậm trễ cũng đã bị một số chuyên gia y tế chỉ trích. Tiến sĩ Kenji Shibuya, chuyên gia tại Đại học King, London (Anh), nói rằng việc triển khai vaccine chậm trễ và thiếu chiến lược của Nhật Bản cuối cùng sẽ phải trả giá bằng mạng sống.

Quy trình phê duyệt thận trọng

Pfizer/BioNTech đã tiến hành thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 rộng rãi trong những tháng cuối năm 2020, tại khoảng 150 điểm thử nghiệm lâm sàng ở Mỹ, Đức, Thổ Nhĩ Kỳ, Nam Phi, Brazil và Argentina.

Nhật Bản bắt đầu triển khai tiêm vaccine Pfizer/BioNtech từ giữa tháng 2. Ảnh: CNN

Ngày 19/11/2020, hãng dược phẩm này tuyên bố vaccine của họ có hiệu quả 95% trong việc ngăn virus SARS-CoV-2. Hai tuần sau, Anh trở thành quốc gia phương Tây đầu tiên phê duyệt khẩn cấp loại vaccine này, tiếp đến là Mỹ ngày 11/12. Ngày 31/12, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã phê duyệt sử dụng khẩn cấp vaccine Pfize/BioNTech.

Nhưng phải 6 tuần sau đó, ngày 14/2/2021, Nhật Bản mới phê duyệt loại vaccine này, sau một thử nghiệm nhỏ trong nước ở 160 tình nguyên viên, có kết quả phù hợp với các thử nghiệm quốc tế.

Theo tiêu chuẩn của Nhật Bản, việc phê duyệt vaccine đã diễn ra nhanh chóng. Trong khi thông thường, quá trình này có thể mất đến từ 1 đến 2 năm. ​​Nhưng những người chỉ trích nói rằng sự chậm trễ này đã khiến chính phủ mất đi nhiều thời gian quý báu.

“Với quy mô chỉ 160 người, thử nghiệm cũng không cung cấp bất kỳ bằng chứng khoa học nào về tính hiệu quả hoặc an toàn của vaccine”, ông Shibuya nói.

Ông Taro Kono, người phụ trách chiến dịch tiêm chủng vaccine của Nhật Bản, cho biết cuộc thử nghiệm lâm sàng của nước này được tiến hành để xây dựng lòng tin của công chúng đối với chương trình tiêm chủng.

"Tôi nghĩ điều quan trọng hơn là Chính phủ Nhật Bản phải cho người dân thấy rằng chúng ta đã làm mọi thứ có thể để chứng minh tính hiệu quả và an toàn của vaccine. Điều này nhằm khuyến khích người dân Nhật Bản đi tiêm vaccine. Chúng tôi có thể đã bắt đầu chậm hơn, nhưng chúng tôi nghĩ rằng nó sẽ hiệu quả hơn”, ông Kono nói.

Bê bối vaccine và sự hoài nghi

Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Y khoa The Lancet đã lập bản đồ niềm tin về vaccine ở 149 quốc gia từ năm 2015 đến năm 2019. Theo đó, dưới 30% người dân Nhật Bản đồng ý mạnh mẽ rằng vaccine an toàn, quan trọng và hiệu quả. Trong khi đó, có đến 50% người Mỹ tin tưởng điều này.

Các nhân viên y tế chờ hội chẩn sau khi tiêm vaccine COVID-19 ở Tokyo hôm 17/2. Ảnh: CNN